(Mało) znane fakty o Cyprianie Kamilu Norwidzie – poecie, prozaiku, dramatopisarzu, grafiku, rzeźbiarzu, malarzu, filozofie.
Z cyklu: Patroni Roku 2021
“Nie miecz, nie tarcz - bronią Języka lecz arcydzieła! C.K.Norwid, Język ojczysty”
• Cyprian Kamil Norwid, a właściwie Cyprian Ksawery Gerard Walenty Norwid herbu Topór to polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, grafik, rzeźbiarz, malarz, filozof i myśliciel. Często uznawany za ostatniego z czterech najważniejszych polskich poetów romantycznych.
• C. K. Norwid urodził się 24 września 1824 roku w mazowieckiej wsi Laskowo – Głuchy w majątku swojej matki. Jego ojciec, zajmujący stanowisko plenipotenta w majątku Radziwiłłów, pochodził ze szlacheckiego rodu, a matka była powiązana z królem Janem III Sobieskim. Matka poety, Ludwika ze Zdzieborskich, była córką Anny Hilarii Sobieskiej, a ta była praprapraprapraprawnuczką Sebastiana Sobieskiego – prapradziadka króla Jana III Sobieskiego. Norwid był bardzo dumny ze swoich korzeni, podkreślał to często w swojej twórczości. Bardzo wcześnie został osierocony. Jego wychowaniem zajmowali się babcia i brat.
• Uczył się w gimnazjum, później w szkole prywatnej kształcącej artystów malarzy. Porzucił jednak instytucjonalną naukę, ponieważ nie znalazł wartości, których poszukiwał od najmłodszych lat. Skończył studia artystyczne.
• Twórczość Norwida związana jest z wieloma nurtami, przede wszystkim romantyzmem, ale również klasycyzmem i parnasizmem. Jego najważniejsze dzieła to wiersze “Bema pamięci żałobny rapsod”, “Vade-mecum”, “Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie”, “Moja piosnka”. Znane są również jego poematy: “Promethidion”, “Fortepian Szopena”, a także proza, w tym “Czarne kwiaty” i “Milczenie”.
Autorstwa Michał Szweycer - Polona.pl, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=71128073
Moja piosnka
Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba
Podnoszą z ziemi przez uszanowanie
Dla darów nieba,
Tęskno mi, Panie.
*
Do kraju tego, gdzie winą jest dużą
Popsować
gniazdo na gruszy bocianie,
Bo wszystkim służą,
Tęskno mi, Panie.
*
Do kraju tego, gdzie pierwsze ukłony
Są jak odwieczne Chrystusa wyznanie:
„Bądź pochwalony!”
Tęskno mi, Panie.
*
Tęskno mi jeszcze i do rzeczy innej,
Której, już nie wiem, gdzie leży mieszkanie,
Równie niewinnej…
Tęskno mi, Panie.
*
Do beztęsknoty i do bezmyślenia,
Do tych, co mają tak za tak, nie za nie
Bez światłocienia,
Tęskno mi, Panie.
*
Tęskno mi ówdzie, gdzie któż o mnie stoi?
I tak być musi, choć się tak nie stanie
Przyjaźni mojej!
Tęskno mi, Panie.
• C.K. Norwid był różnorodnym twórcą, pisał też nowele i dramaty, tłumaczył fragmentarycznie Byrona, Szekspira, Horacego i Homera. Cyprian Kamil do dziś inspiruje artystów zajmujących się poezją śpiewaną. Jego twórczość popularyzował między innymi Czesław Niemen, Przemysław Gintrowski czy zespół Budka Suflera. Oprócz twórczości literackiej Norwid spełniał się również w roli malarza i rzeźbiarza. Namalował kilkanaście obrazów olejnych, z których do naszych czasów zachowało się cztery. Jeden z nich “Jutrznia” znajduje w muzeum we Wrocławiu.
• Dziś uważa się, że debiut Norwida miał miejsce w 1840 roku. Debiutował publikacją na łamach “Prasy Warszawskiej”. W następnym roku rozpoczął podróż po wielu miejscach Królestwa, tak zwanej “kongresówki”. Dojrzał również do decyzji o poznaniu zagranicy. Odwiedził Drezno, Monachium, Weronę, Ferrarę i Florencję, Norymbergę, Neapol i Rzym. Będąc w Wiecznym Mieście, Rzymie, przyjął bierzmowanie. Poznał tam również Adama Mickiewicza, Zygmunta Krasińskiego. Odbył też audiencję u Papieża, co bardzo dobrze na niego wpłynęło.
• Przebywając we Włoszech, C. K. Norwid zakochał się w hrabiance Marii Kalergis. Była ona pianistką i mecenasem sztuki. Podróżował za nią po całej Europie. Niestety, była to nieszczęśliwa miłość. Norwid bardzo ciężko przeżył zawód miłosny. Rozstanie z miłością swojego życia przypłacił kłopotami zdrowotnymi. Chorował na gruźlicę, walczył z głuchotą i ślepotą. Większość życia spędził za granicą, żyjąc w nędzy. Utrzymywał się z prac dorywczych, kilka tygodni spędził w więzieniu. Pod koniec życia, po załamaniu nerwowym trafił do przytułku. Często czuł się wyobcowany, niezrozumiany, zgorzkniały i samotny.
• Cyprian Kamil Norwid umarł we śnie 23 maja 1883 roku w Paryżu.
Autorstwa HZ - home archive, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6010969
Za życia niedoceniany, odkryty dopiero po śmierci. Znany przede wszystkim jako mówca, deklamator, twórca szkiców i akwarel. Jego literackie oblicze odkrył w okresie Młodej Polski Zenon Przesmycki – Miriam. Wiele lat poświęcił na popularyzowanie jego twórczości. Wkład w upowszechnianie twórczości Norwida miał również Władysław Stanisław Reymont.
Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=49105
Tekst: Anna Kopacz-Lasoń
Przy opracowaniu wykorzystano:
https://zyciorysy.info/cyprian-kamil-norwid/
https://paczka-wiedzy.pl/cyprian-kamil-norwid-ciekawostki/
https://urocznica.pl/cyprian-kamil-norwid-ciekawostki-i-cytaty-z-okazji-200-urodzin
https://pl.wikipedia.org/wiki/Cyprian_Kamil_Norwid
