Zespół Szkół Zawodowych Nr 1 w Dębicy posiada już kilkudziesięcioletnią historię swego istnienia i działalności. Historię tę otwiera rok 1938, wyznaczają ją trudne lata wojny i okupacji, lata działalności w powojennej rzeczywistości aż po lata najnowsze, kończące burzliwy, pełen przemian XX wiek. Od swego powstania, aż po dzień dzisiejszy, placówka ta była największą w województwie, najpierw w rzeszowskim, później w tarnowskim, obecnie w podkarpackim.
Istnienie szkoły zapoczątkowuje rok 1938, w którym to roku z inicjatywy ówczesnego starosty powiatu dębickiego Kazimierza Ringa, inspektora Leona Grabowieckiego oraz burmistrza miasta prof. Michała Staronia, zostało utworzone Towarzystwo Powiatowej Szkoły Mechanicznej w Dębicy, którego celem stała się budowa takiej szkoły. Szkoła Mechaniczna w Dębicy miała zaspokoić potrzeby rozwijającego się przemysłu w Centralnym Okręgu Przemysłowym, który potrzebował kadry wykwalifikowanych pracowników. Wkrótce, bo 30 lipca 1938 roku, rozpoczęto budowę szkoły. Duże zasługi oddał ówczesny ambasador RP w Londynie hr. Edward Raczyński. Nie tylko przekazał on prywatny teren pod budowę, lecz dostarczył także materiał budowlany po zniżonej cenie. Projekt budowy opracowali architekci ze Lwowa, a pracami budowlanymi kierował inż. arch. Bronisław Błasiak z Dębicy.
Działalność dydaktyczną Prywatna Męska Szkoła Mechaniczna Towarzystwa Powiatowej Szkoły Mechanicznej w Dębicy zainaugurowała 3 września 1938 roku. Pierwszym dyrektorem został emerytowany wojskowy kpt. Józef Nowak. W trzech oddziałach pierwszej klasy naukę rozpoczęto ponad 100 uczniów, którzy we wrześniu 1938 roku na zajęcia musieli uczęszczać do gmachu Seminarium Nauczycielskiego (obecnie Liceum Ekonomiczne). W suterenach i na parterze uczniowie mieli możliwość wykonywania zajęć praktycznych, zaś na piętrze urządzono sale lekcyjne. Ze względu na prywatny charakter szkoły młodzież płaciła czesne. Uczniowie zobowiązani byli również do posiadania mundurku i noszenia go w dni wyznaczone przez dyrektora. W koszarach nad rzeką Wisłoką zorganizowano internat, a w szkole działała kilkunastoosobowa orkiestra dęta prowadzona przez kapelmistrza. Od lipca 1939 roku rozpoczęły się miesięczne praktyki wakacyjne, podczas których uczniowie prowadzili prace niezbędne do rozpoczęcia roku szkolnego 1939-1940 w obecnym już budynku.
